Als je kind niet kan meedoen, doet je gezin ook niet mee

Toen in Zutphen, de woonplaats van Marriëtte Coops, plannen werden gemaakt voor een speelplek dat niet toegankelijk zou zijn voor kinderen met een beperking, ging ze het gesprek aan met andere ouders in de buurt. Samen stapten ze naar de gemeente en gingen het gesprek aan over de noodzaak van inclusieve speelparken. Het gesprek leidde tot een samenspeelplek én ontmoetingsplek voor alle bewoners van de wijk. Maririëte vertelt over haar ervaring met het SamenSpeelNetwerk.

Het SamenSpeelNetwerk – waar Jantje Beton onderdeel van uitmaakt – bundelt de krachten van 50 organisaties om buitenspelen te bevorderen voor kinderen met een beperking en om veel meer speelplekken inclusief te maken. Nu is 1 op de 10 speelplekken geschikt voor deze kinderen. Op www.onbeperktspelen.nl kun je advies krijgen hoe je jouw speeltuin inclusief maakt, kun je op een kaart zien welke speelplekken toegankelijk zijn gemaakt en kun je ervaringen lezen.

Geen clubje voor Valentijn

“Mijn zoon Valentijn (tien jaar oud) heeft een zware verstandelijke beperking, autisme en epilepsie. Voor hem was in onze omgeving niets te doen. Dat kwartje viel bij mij toen zijn zusje Lieve zich kon aanmelden bij de zwemles, toen ze een jaar of vijf was. Toen vroeg ik me voor het eerst af: welke vrijetijdsbesteding is er voor Valentijn eigenlijk mogelijk? Terwijl andere kinderen gingen sporten, zwemmen of bij een clubje gingen, was er geen enkele club waar Valentijn terecht kon. Ik ben toen bij andere gezinnen gaan informeren hoe het bij hen zat, voor hun kind. Zij hadden hetzelfde probleem. Er zijn wel G-sportteams, maar er is een groep kinderen voor wie ook deze teams niet passend zijn. Bijvoorbeeld omdat ze veel zorg nodig hebben of een zware verstandelijke beperking hebben. Deze kinderen zitten veel thuis waardoor er ook altijd een ouder thuis moet blijven. Dit dwingt je gezin om zich op te splitsen. Als er één kind niet kan meedoen, kun je ook als gezin niet meer meedoen.

Voor het eerst samen uit

Daarom zijn we het zelf gaan regelen en zo is Stichting Spoenk ontstaan. We organiseren vrijetijdsactiviteiten voor kinderen met een beperking. Maar ook voor hun broertjes, zusjes, ouders en voor het hele gezin samen. Bijvoorbeeld een gezinsmiddag op de manege of in het zwembad. Voor sommige gezinnen was het voor het eerst dat ze met z’n allen naar het zwembad konden. We organiseren die activiteiten altijd samen met een lokale club of vereniging, met als doel dat zij ook zelf dergelijke activiteiten gaan organiseren. Zodat alle kinderen in hun eigen buurt mee kunnen doen.

“Je sluit niet alleen kinderen met een beperking uit maar ook hun broertjes, zusjes en ouders.”

Toevallig kwamen we erachter dat er in een nieuwe wijk een speelpark gepland was, het Ettegerpark. De tekening lag al klaar en we zagen direct dat het park erg ontoegankelijk zou worden. Gelukkig konden we met Stichting Spoenk bij de gemeente aan tafel komen om daarover te praten. Voor dat gesprek hebben we ons voorbereid samen met de Speeltuinbende. We hebben de gemeente verteld dat veel kinderen op deze speelplek niet mee zouden kunnen doen: ze komen met hun rolstoel de stoep niet over en kunnen de paden niet op. En omdat het een open ontwerp was, zonder omheining, was het voor kinderen met een verstandelijke beperking niet veilig; die konden zo de weg op rennen.

We hebben uitgelegd dat je daarmee niet alleen kinderen met een beperking uitsluit, maar ook hun broertjes, zusjes en ouders. Én je ontneemt de kinderen zonder beperking de kans om kennis te maken met hun gehandicapte stadsgenoten. Zo hebben we ze kunnen overtuigen om het hele ontwerp opnieuw te doen.

Eerst praten met de kinderen

De tekening ging de prullenbak in en de gemeente heeft een nieuwe ontwerpster aangesteld, die ervaring had met samen of ‘inclusief’ spelen. Zij is eerst gaan praten met de kinderen in de buurt, met en zonder handicap: Hoe wil je spelen? Wat voor avonturen wil je beleven? Zo kwamen de verhalen los en die vormden de inspiratie voor de ontwerpster. Ze heeft dus niet zomaar een aantal toestellen bij elkaar gezet maar ze heeft de speeltuin ontworpen vanuit de fantasie van de kinderen. Ook ouders hebben meegedacht, de Speeltuinbende en de begeleiders van een zorginstelling in de buurt. Daarnaast hebben jongeren van de middelbare school die een vak ‘ontwikkelen en ontwerp’ volgden ook meegedacht.

Meteen een succes

Al in het eerste weekend waren er tientallen kinderen met een beperking in het park aan het spelen.  Dat is best bijzonder; veel gezinnen met een gehandicapt kind zijn helemaal niet gewend om te spelen. Doordat ouders en kinderen betrokken waren bij het ontwerp, wisten ze de speeltuin ook meteen te vinden toen hij openging.

Het park is een ontmoetingsplek geworden voor jong en oud. Zoals dat hoort met inclusie: dat is geen aanpassing voor een paar kinderen met een handicap, het gaat erom dat iedereen mee kan doen. Doordat het park toegankelijk is, zijn de paden ook goed begaanbaar voor ouderen. Door de omheining kunnen ook kleine kinderen er veilig spelen. Jongeren maken graag gebruik van de freerunning objecten; dat was hun wens voor het speelpark. Alle betrokkenen zoals wijkteam, buurtkinderen, sportverenigingen, Stichting Spoenk, ontwerpers en gemeente zijn trots op hun mooie park. Mooi om te zien dat je een samenspeelplek echt samen kan ontwerpen!

Dit hebben we gemist

Mijn dochter Lieve speelt er graag en vindt het fijn dat Valentijn nu ook mee kan spelen. Kinderen stellen haar vragen over haar broer en zo wordt er contact gemaakt. Valentijn zelf geniet van alle kinderen om hem heen en maakt ook contact. Wij als ouders komen ook buiten, ontmoeten andere ouders en maken een praatje. Nu realiseer ik me hoe erg we dat hebben gemist.”

Bron: SamenSpeelNetwerk

Foto: Stichting Spoenk

Tekstschrijver: Mariël Verburg