Prachtig om te zien: een 93-jarige man die vol passie een bal op een stoeprand probeert te gooien. Hij doet glunderend mee aan de finale van het NK Stoepranden in Rotterdam. Mensen van alle leeftijden moedigen hem luidkeels aan en ook de media smult ervan. De reden voor dit enthousiasme is simpel: volwassenen die zó zichtbaar spelen, kom je niet iedere dag tegen. Maar waarom eigenlijk niet?
”We gebruiken toch liever een kind als excuus als we met LEGO willen spelen”
Van spelen leer je te ontspannen, maak je (nieuwe) sociale contacten en blijft je lichaam én geest gezonder. Allemaal goede redenen om nooit te stoppen met spelen! En dat doen we ook niet. Als volwassenen spelen we ook nog weleens een bordspelletje, een potje jeu de boules, pingelen we wat op de piano en fröbelen we met verf, klei of wol. Maar om ongegeneerd met LEGO te spelen, gebruiken we toch liever een kind als excuus. En de laatste keer dat ik van een glijbaan wilde gaan (ik was 29 en met wat collega’s aan het wandelen), werd ik door een buurtbewoner streng aangesproken dat dit toch echt niet de bedoeling was.
“Minder spelen: het moest maar.”
Dat vind ik jammer. Ook met spelen hebben we als volwassenen een voorbeeldfunctie voor de jongere generatie(s). Als ‘zichtbaar’ spelen alleen voor kinderen is, dan zullen ze daar eerder mee ophouden. Niet omdat ze niet willen spelen, maar omdat kleuters ambitieuze schepseltjes zijn die niets liever willen dan groot zijn en serieus worden genomen. Ik kan me nog goed herinneren dat ik al in groep 2 stond te popelen om, net als mijn grote broer, te leren lezen en te schrijven. En dat deden we bij ons op school niet buiten tijdens het hinkelen, maar gewoon aan een tafeltje met een schrift. Minder spelen: het moest maar.
Richting groep 8 werd er steeds meer geleerd en steeds minder gespeeld. Ook tijdens de pauzes ging de speelfrequentie omlaag: populariteit was namelijk niet te vinden op het voetbalveld, maar bij de coole kinderen die op een bankje hingen. In de eerste week op de middelbare school deed een groepje jongens uit mijn klas nog een verwoede poging om een balletje te trappen tijdens de grote pauze. Dit werd helaas door alle hogere klassen dusdanig kinderachtig gevonden, dat het einde van het buitenspelen daar was. En dus hingen we maar wat in de pauze, deden we computergames als we thuis waren en speelden we liever ‘Snake’ op onze Nokia’s dan ‘buskruit’ of ‘balletjetrap’ met elkaar. Dat durfden we niet meer. Onze drang om groot en gaaf te zijn had het nu écht gewonnen van onze drang om buiten te spelen.
Dat het ook anders kan, zag ik bij het project waarbij jongeren als ‘Speelambassadeurs’ aan de slag gingen. Jongeren van een jaar of zeventien, zelf druk bezig om groot en gaaf te zijn, sprongen vanuit hun rol vrolijk mee op het springkussen, bouwden metershoge zandkastelen en knutselden geduldig eenhoorns met zesjarigen. Grote broers van dertien die mee moesten met hun broertje of zusje en de eerste twee dagen alleen maar in beweging kwamen om het beste Wifi-punt te vinden, konden tot mijn verrassing de verleiding toch niet weerstaan om op dag drie een potje rond-de-tafel te spelen. Die zeventienjarigen deden het immers ook, dan durfden zij ook wel. Aan het eind van het project vroeg ik de jongeren wat ze ervan hadden gevonden om weer zo te spelen als vroeger. “Doodvermoeiend, maar wel héél erg leuk,” zeiden de meesten.
Je stopt als jongere of volwassene dus niet met deze vorm van spelen omdat we er geen bal meer aan vinden. Spelen vinden we juist leuk! Dat zag je trouwens ook aan de acties van bijvoorbeeld IKEA Groningen: op de komst van een tijdelijke ballenbak voor volwassenen werd door massa’s mensen zo enthousiast gereageerd, dat IKEA het onverantwoord vond om het door te laten gaan. Iedereen in mineur, maar een ballenbak in je studentenhuis of op kantoor neerzetten, dat gaat toch wat te ver. Onze sms-actie ‘Durf te spelen’ is ook zo’n mooi voorbeeld. Ineens zie je mensen van de trapleuning afglijden of bokjespringen. Raar? Nee, want in een sms’je stond dat het moest. “Anders had ik dat nooit gedaan natuurlijk. Ik ben niet gek.” Het lijkt wel of we alleen nog maar spelen ‘zoals vroeger’ als we een goed excuus hebben of als anderen het ook doen. Ik stel voor dat we ophouden met onszelf voor de gek te houden en gewoon zelf een springtouw, bal of bak stoepkrijt pakken als we daar zin in hebben. Je wordt misschien raar aangekeken, maar dat gaat vast over. En anders went het wel… Doe je mee?
Marlies (31) werkt als projectleider bij Jantje Beton en woont met vriend en kat in Rotterdam. Na het schrijven van dit ‘Praatje’ heeft ze zich voorgenomen om weer eens een slakken- of kruisspinnenrace te houden, zoals ze vroeger ook vaak deed. Verder vermaakt ze zich vaak met vrienden, speelt ze een bordspelletje, struint ze wat door de stad of langs het water en houdt ze zichzelf zoet met het klusprojecten, het maken van illustraties en muziek.
Nu de dagen er anders uit zien, is het erg zoeken naar een nieuw ritme en nieuwe manieren om buiten te spelen. Vrij buitenspelen zit er nu niet in. Dus wat doet de familie Rot dan zowel? Je leest het in de blog van Maandagdaandag!
“Mam, mam, het is helemaal wit buiten!! Het heeft gesneeuwd!” Snel spring ik uit bed en spiek door het gordijn. Er ligt inderdaad een flink pak sneeuw. Mijn hart maakt een sprongetje. “Kom op, we gaan naar buiten!” Nog geen tien minuten later staan we buiten en spelen we in de sneeuw.
Jantje Beton registreert jouw gegevens volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). We gebruiken deze gegevens om je te informeren over onze activiteiten. Als je de mails niet meer wilt ontvangen, geef ons dat dan door via info@speelbeweging.nl.
Meer informatie lees je in het privacybeleid van Jantje Beton.
Door GRATIS lid te worden van de speelbeweging ontvang je maandelijks de leukste speeltips, interssante speelweetjes en stoere speelverhalen in jouw mailbox. We sturen je 1 tot 2 mails per maand.
Jantje Beton registreert jouw gegevens volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Meer informatie lees je in het privacybeleid van Jantje Beton
