It’s all in the game: De kracht van risicovol spelen

Urenlang buitenspelen? Ondersteboven hangen in speelrekken? Dat gebeurde vroeger veel, maar nu helaas een stuk minder… Dit leidt mogelijk tot minder schrammen en kattenkwaad, maar wat missen deze kinderen eigenlijk allemaal doordat ze geen kattenkwaad meer uithalen en risico’s leren kennen? Jacob Herrie maakt onderdeel van uit van een onderzoeksteam dat onderzoek doet naar dit onderwerp. Benieuwd naar de belangrijkste uitkomsten?

Risicovol spelen, wat is dat?

Jacob: “Wanneer we kijken naar de definitie van risicovol spelen dan kan je het beschrijven als spannende vormen van spelen die fysiek van aard zijn waardoor je risico loopt op klein letsel. Een schaafwond moet kunnen tijdens het spelen. Als uitschieter loop je als kind bijvoorbeeld de kans om je arm te breken, maar dit is natuurlijk niet de intentie. Het is vervelend om je arm te breken, maar het is goed om spelende wijs risico’s beter te leren inschatten. Volgende keer zal je dan waarschijnlijk iets voorzichtiger zijn.”

Het belang van het onderzoek

Het is op te merken dat er in veel westerse landen dat (groot)ouders kinderen steeds minder vrijlaten. De balans tussen ‘as safe as possible’ en ‘as safe as necessary’ is zoek. “We gaan steeds meer naar het uitsluiten van risico’s en daarmee ontzeggen we kinderen een hoop lessen. Je merkt dat ouders hun kinderen steeds meer beschermen. Het is vaak lastig voor de ouders, als je te veel afwijkt van deze verwachting krijg je soms fronsende blikken van ouders. Een kind van zes jaar oud kan tegenwoordig niet alleen naar school fietsen, terwijl dat 20 jaar geleden wel kon. Het is niet per sé een kwestie van cultuur. Het is ook drukker op de weg geworden met meer auto’s die hard rijden. Daarnaast is er minder sociale controle dan 20 jaar geleden. Zo hebben buren minder oog op straat. Het is een ontwikkeling die al tientallen jaren bezig is. Mensen hebben het steeds drukker en zijn meer individualistisch. Dat speelt zeker een belangrijke rol waarom ouders steeds meer beschermend worden.”

Risicovol spelen is waardevol

Risicovol spelen heeft twee kanten: het kind zelf laten bepalen wat ze gaan doen en wat ze zelf leuk vinden. Daarnaast is het ook goed voor de ontwikkeling. Jacob: “Denk aan fysieke ontwikkeling, zoals stoeien en in bomen klimmen. Maar het is ook de basis voor de verdere ontwikkeling, zoals de sociale ontwikkeling en intellectuele ontwikkeling.” De waarde van risicovol spelen is ook goed in de praktijk te zien. Jacob vertelt bijvoorbeeld over de organisatie Ravottuh uit Rotterdam. Ravottuh geeft kinderen letterlijk en figuurlijk de ruimte om te spelen en te leren in de natuur bij hen in de buurt. Jacob: “Je ziet kinderen genieten. Soms duurt het even voordat ze loskomen en zich helemaal kunnen laten gaan in de modder, bomen en sloten.” In de stad spelen kent vaak te grote risico’s. Terwijl natuur aanwakkert tot risicovol spel waardoor kinderen juist beter risico’s kunnen gaan inschatten en hier is behoefte aan.

Over Jacob

Jacob woont in Utrecht en is 28 jaar. Hij heeft een Master Stadsgeografie gedaan en is nu onderdeel van een onderzoeksgroep die onderzoek doet naar risicovol spel. Hij houdt van afwisselend werk en is graag in de natuur te vinden. Meer weten over het onderzoek waar Jacob aan meewerkt? Lees dan het onderzoeksproject The Power of Risky Play.