Beheerde speeltuinen staan onder druk door financiële problemen

Speeltuinen worden vaak voor lief genomen. Verschillende generaties kinderen en hun ouders weten niet beter dan dat er een beheerde speeltuin in hun wijk, dorp of buurt staat. Maar zo vanzelfsprekend is dat niet… Om het voortbestaan van deze plekken te beschermen, moeten de Rijksoverheid en gemeenten méér en structureel bijdragen aan het subsidiëren van speeltuinorganisaties. Als er niks gebeurt is Lea van Dongen, programmaleider bij NUSO, bang dat de komende jaren verschillende speeltuinen genoodzaakt zijn om de deuren te sluiten. En dit terwijl speeltuinen de samenleving juist veel opleveren!

Wat leveren speeltuinen Nederland jaarlijks op?

Speeltuinen komen structureel financiering te kort, waardoor hun voortbestaan onzeker op. Beheerde speeltuinen dienen op verschillende manieren meerwaarde, dit blijkt uit onafhankelijk onderzoek van Ecorys. Deze effecten kunnen worden opgedeeld in drie groepen: effect op kinderen, op ouders en voor de buurt.

1. Kinderen: Voor kinderen is spelen van groot belang voor fysieke gezondheid, de cognitieve en motorische en sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. Speeltuinen bieden een veilige plek om te spelen.
2. Ouders: Voor ouders is het de ideale manier om het sociale netwerk uit te breiden, het fungeert als ontmoetingsplek. Ook zorgen speeltuinen ervoor dat ouders in beperkte mate toezicht hoeven te houden doordat buurtbewoners elkaar onderling helpen, hierdoor komen ze zelf ook even tot rust.
3. De buurt: Speeltuinen leiden tot minder overlast in de buurt. Kinderen leren in groepen te werken, delen, onderhandelen en voor zichzelf op te komen en conflicten op te lossen. Ook creëren speeltuinen meer sociale cohesie in de buurt.

Speeltuinen bieden een plek om te participeren en ontwikkelen. In vrijwel alle beheerde speeltuinen in Nederland zijn vrijwilligers actief. Speeltuinen kunnen jaarlijks zorgen voor een flinke besparing in de zorgkosten. Dit komt doordat spelen leidt tot een betere gezondheid en een daling in het aantal ongelukken onder kinderen. Ook is het de ideale ontwikkelplek voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Als je deze voordelen doorberekent in geld dan kom je neer op ongeveer €52.000.000 aan baten per jaar voor heel Nederland,” vertelt Lea. “De opbrengsten van speeltuinen zijn uitgebreid bestudeerd door onderzoekers. Op dit moment is er gemiddeld per speeltuin een structureel tekort van €4.500, daar moet echt iets aan veranderen.”

De waarde van de speeltuin is niet altijd inzichtelijk

“Er is een groot probleem als er niets gebeurd,” geeft Lea aan. “Beheerde speeltuinen zijn vaak als vereniging of stichting georganiseerd. Zij moeten met beperkte middelen de organisatie draaiende houden. Voor mijn gevoel is de waarde van speeltuinen niet altijd inzichtelijk voor gemeentes waardoor er beperkte ondersteuning is. Doordat de speeltuin een buurtfunctie heeft, zijn de inkomsten vaak nihil. Ze willen de speeltuin toegankelijk houden voor alle kinderen. Ik zie voor veel speeltuinen dan ook wel gevaar in het voortbestaan. Ik denk dat het inzichtelijk maken van de waarde door middel van het onderzoek een eerste stap is in de goede richting. Het kan speeltuinen helpen om zichzelf beter te profileren bij overheden en bedrijfsspondoren.” Veel speeltuinen ontvangen wel een vorm van subsidie, maar die is slechts op basis van activiteiten. Daardoor missen speeltuinen structurele inkomsten voor bijvoorbeeld onderhoud en huur.

Hoe kan ik bijdragen?

Jantje Beton en NUSO willen dat er meer aandacht komt voor het belangrijke werk wat speeltuinbestuurders/vrijwilligers doen. Door het belang aan te tonen maken ze duidelijk dat het loont om in speeltuinen te investeren, want uiteindelijk levert het meer op dan dat het kost. Een structurele subsidie of ondersteuning vanuit het landelijk beleid zou een perfect resultaat zijn. Lea: “Mensen kunnen zeker helpen door het onderzoek zelf te delen met hun gemeente. Daarnaast roep ik (groot)ouders op om zelf in je favoriete speeltuin te vragen of er iets is waar je ze mee kan helpen. Wellicht heb je zelf goede contacten bij de gemeente en/of het bedrijfsleven die je kunt koppelen aan de speeltuin? Of wil je de vrijwilligers gewoon eens bedanken voor het werk wat zij doen voor kinderen in de buurt? Ieder gebaar is leuk en helpt ons enorm om deze missie te vervullen.”

Benieuwd naar alle feiten over de investering in speeltuinen? Bekijk dan de Factsheet voor een samenvatting van de onderzoeksresultaten. Ook is er een nieuwe pagina gelanceerd waarop je kan zien waar in het hele land gespeeld kan worden. Op de kaart staan alle speeltuinen die zijn aangesloten bij de NUSO, branchevereniging van speeltuinen. Neem dus vooral een kijkje op de Speelkaart. 

Over Lea

Lea van Dongen is 32 jaar en woont samen met haar vriend in Utrecht. Bij Jantje Beton werkt Lea als programmaleider voor de NUSO. NUSO is de branchevereniging voor beheerde speeltuinen in Nederland. Het allerleukste aan haar werk is het vele contact met enthousiaste vrijwilligers die zich dag in dag uit inzetten voor kinderen in de buurt.