We weten dat spelen belangrijk is voor kinderen. Door te spelen ontwikkelen ze zich op sociaal, emotioneel en fysiek vlak. Maar wat zegt de wetenschap over hoe je spel bij kinderen kunt stimuleren? En waarom is juist risicovol- en fantasierijk spel belangrijk voor hun ontwikkeling? In de podcastserie ‘JongGeleerd’ delen jeugdwetenschappers van de Universiteit Utrecht hun kennis om jou te helpen en/of te inspireren!
Risicovol spel stimuleert de ontwikkeling
Klimt jouw kind graag op een glijbaan in plaats van eraf te glijden? Heel goed! Dat is juist belangrijk. Kinderen moeten ruimte krijgen om risico’s op te zoeken. Dat maakt het spelen juist leuk! Als ouder wil je ze meestal beschermen voor een val of klap. Terwijl juist dit soort risico’s heel belangrijk zijn voor de ontwikkeling van het kind. Zo verklaren Jitske Rienstra, beleidsmedewerker pedagogiek, en Heidi Lesscher, universitair docent Neurobiologie van Gedrag, in de podcast ‘Jong Geleerd’ wat het risicovolle spel bij een kind teweegbrengt, en dat buitenspelen dé belangrijkste vorm van spelen is. Kinderen vinden buitenspelen niet alleen ‘gewoon leuk’, maar het geeft hun ook een gevoel van vrijheid.
“Het voorkomen van een geschaafde knie beperkt kinderen in het leren.”
Experimenteer met ‘open’ materialen
Het gaat er niet om dat je bewust situaties creëert waarin risico’s liggen. Kinderen zoeken dat zelf wel op. Jitske en Heidi geven wel de tip om “open materialen” te bieden aan kinderen. Soms is het al goed om wat losse materialen als takken of autobanden neer te leggen. Dat zijn ‘open’ materialen die iedereen naar eigen interpretatie en fantasie kan gebruiken voor het spel. Of wat dacht je van een oude camera? Het ene kind onderzoekt de camera en gaat op zoek naar een schroevendraaier om het uit elkaar te halen. Een ander kind schiet gelijk in een fantasiespel en neemt de rol van een regisseur aan. Terwijl een derde kind met de camera aan de haal gaat om het als verrekijker te gebruiken wanneer hij of zij de natuur ingaat.
Spelen helpt je voor te bereiden op het onverwachte
Het is duidelijk dat door te spelen kinderen leren te improviseren en daardoor creatiever worden. Ze leren oplossingsgericht te denken en te handelen en samen te werken met andere kinderen. In de podcast benoemt Heidi dat spelen ook belangrijk is om “voorbereid te zijn op de toekomst”. Zie het als een vorm van oefenen. Ook als we kijken naar het dierenrijk heeft spelen evolutionair gezien een functie, anders zou het er niet meer zijn. Eén van de onderzoeken die ze in het laboratorium Diergeneeskunde hebben onderzocht is dat knaagdieren minder goed leren en angstiger zijn wanneer ze van een sociaal spel worden onthouden.
Meer van dit soort interessante onderzoeken en bevindingen kun je beluisteren in de podcast van de UU. In iedere aflevering gaan professionals en wetenschappers met elkaar in gesprek en delen hun kennis over actuele thema’s binnen Dynamics of Youth.
Bronnen: