De oplossingen van kinderen om meer buiten te spelen in de stad

Tegenwoordig wordt er veel onderzoek gedaan naar buitenspelen. Zo ook door Kirsten Visser, universitair docent en onderzoeker bij de afdeling stadsgeografie van Universiteit Utrecht. Kirsten: “Het is zorgelijk dat kinderen steeds minder buitenspelen, met name in de stad. Wij als volwassenen kunnen onderzoek doen naar de oorzaken hiervan en talloze oplossingen verzinnen, maar dit keer hebben we het anders aangepakt. We hebben aan kinderen zelf gevraagd wat wij kunnen doen om buitenspelen in de stad te stimuleren. Zij zijn namelijk de buitenspeelexperts. En met resultaat, want zij kwamen met leuke en creatieve oplossingen.”

Minder buitenspelen, een zorgelijke ontwikkeling

Verschillende (wetenschappelijke) studies tonen aan dat kinderen – met name in de stad – steeds minder buitenspelen. Dit is een zorgelijke ontwikkeling omdat buitenspelen belangrijk is voor de gezondheid en sociale, cognitieve en motorische ontwikkeling van kinderen. Kirsten: “Een belangrijke vraag is waardoor het komt dat kinderen steeds minder buitenspelen. En wat (groot)ouders, kinderen, maar ook wij als stadsgeografen, kunnen doen om het buitenspelen weer aantrekkelijk te maken. Belangrijk hierbij is om de meningen en ervaringen van kinderen mee te nemen in de ontwikkeling van een openbare ruimte en deze niet alleen in te richten op basis van de ideeën van (volwassen) beleidsmakers en stedelijke planners.”

In samenwerking met Consulting Kids heeft Universiteit Utrecht dit onderzoek uitgevoerd op drie verschillende Utrechtse basisscholen. Kinderen uit groep 7 en 8 (10-12 jaar) werden een dag ‘junior adviseur’. Zij gingen aan de slag met de vraag: wat zou er moeten veranderen om kinderen weer naar buiten te krijgen? Dit onderzoek maakt deel uit van het bredere focusgebied Dynamics of Youth van de Universiteit Utrecht waarin de verschillende factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling van kinderen centraal staan.

“Ik vind het vooral interessant om het vraagstuk vanuit het perspectief van kinderen te benaderen.”

Waarom het vraagstuk direct aan de kinderen is voorgelegd vindt Kirsten een goede vraag. Kirsten: “Dit gebeurt niet heel vaak, maar kinderen komen vaak met creatieve ideeën waar wij als (volwassen) onderzoekers niet aan denken.”

De oplossingen van kinderen om meer buiten te spelen in de stad

Door de goede en creatieve begeleiding van Consulting Kids leverde het onderzoek een aantal opvallende oplossingen op. Kirsten: “De ‘junior adviseurs’ kwamen met verschillende ideeën om iedereen meer buiten te laten spelen.”

De belangrijkste conclusies uit het onderzoek zijn:

Maak buitenspelen spannend

Veel adviezen van de kinderen richten zich op het leuker en spannender maken van het buitenspelen, bijvoorbeeld door middel van interactieve stoeptegels, levensgroot Minecraft of Domino.

Gebruik innovatieve apps

Ook werd het verbinden van de online- en offlinewereld door middel van innovatieve apps veel genoemd door de kinderen.

Stimuleer veilig buitenspelen 

Het stimuleren van veiligheid was ook een belangrijke aanbeveling van de kinderen. Kirsten: “Zo kan er een speeltuinmentor worden benoemd – bijvoorbeeld een jongere uit de buurt – die zorgt voor een veilige speelomgeving. Ook zouden autovrije straten of dakspeeltuinen het veilig buitenspelen nog meer kunnen stimuleren.”

Stimuleer ouders om buiten te spelen 

De ‘junior-adviseurs’ vinden ook dat er een belangrijke rol is weggelegd voor de ouders om de kinderen naar buiten te sturen of juist samen met hen buiten te spelen.

Creëer voldoende ruimte om buiten te spelen 

Tot slot, merken de kinderen op dat er ook genoeg ruimte moet zijn om uit te rusten, te dagdromen en ‘vrij’ te spelen. Kirsten: “Een natuurlijke omgeving, een plek waar door volwassenen niet te veel bedacht en ingegrepen is, vinden ze heel aantrekkelijk.”

Vervolgonderzoek risicovol buitenspelen

Al met al een zeer interessant onderzoek met opvallende oplossingen die de kinderen zelf hebben bedacht. Kirsten: “De resultaten van het onderzoek gaan wij, de stadsgeografen, ook toepassen bij het ontwerp van de stadsomgeving zodat er voldoende buitenspeelmogelijkheden zijn voor kinderen. Door dit onderzoek zijn er zeker plannen om een vervolgonderzoek te doen. Met een aantal andere collega’s van Universiteit Utrecht zijn wij aan het kijken of we onderzoek kunnen doen naar risicovol buitenspelen. Ouders maken zich vaak ongerust en vinden dat buitenspelen onveilig is. Tegelijkertijd zijn kinderen ook op zoek naar spanning tijdens het buitenspelen en is het opzoeken van risico’s goed voor hun ontwikkeling. Als stadsgeograaf kijk ik naar de relatie tussen mensen en de omgeving om hen heen. Daarom ben ik benieuwd wat wij kunnen doen om een balans te vinden tussen veilig en spannend buitenspelen door te kijken naar de inrichting van de stad.”

Over Kirsten

Kirsten Visser woont samen met haar vriend in Zaltbommel en is onlangs moeder geworden van een dochtertje. Ze werkt als universitair docent en onderzoeker bij de afdeling stadsgeografie van Universiteit Utrecht. Als kind speelde Kirsten vaak buiten op verschillende speelplekken, van het speeltuintje voor de deur tot een braakliggend terrein in de buurt. Nu loopt Kirsten graag hard en speelt ze contrabas in haar vrije tijd.