Buitenspelen blijft belangrijk, juist nu in het coronatijdperk!

Kinderen spelen. Dat is wat kinderen waar ook ter wereld en in elke cultuur doen. Spelen – en dan met name buitenspelen – draagt bij aan ontspanning, persoonlijke ontwikkeling, saamhorigheid, lichamelijke gezondheid en creativiteit. Maar zoals kinderen zelf liever zeggen: “spelen is gewoon leuk!”

Ook in oorlogstijd of in het huidige coronatijdperk willen kinderen niets liever dan lekker buitenspelen. Zeker als je basisschool dicht is, je voetbalclub alle trainingen en wedstrijden heeft afgelast en je niet met al te veel vriendjes of vriendinnetjes samen mag zijn, is de kans op verveling groter dan ooit. En wat ga je dan doen als kind? Juist, lekker naar buiten en spelen! En toch kunnen en mogen we als Nederlanders niet naïef zijn over buitenspelen tijdens het coronavirus. Het is immers niet zonder gevaren. “Let een beetje op elkaar”, zei premier Rutte in zijn toespraak terecht. Dat betekent ook: letten op onze buitenspelende kinderen.

“Let op onze buitenspelende kinderen”

De slogan van Jantje Beton is: “Stop nooit met spelen!” We laten geen mogelijkheid onbenut deze slogan te laten vallen. En toch. Toch hebben we recent alle, door vrijwilligers beheerde, speeltuinen in Nederland opgeroepen de deuren voorlopig te sluiten. Vanuit mijn rol mag ik ook bestuurder zijn van de branchevereniging van speeltuinorganisaties (NUSO) en heb ik onze leden geadviseerd dezelfde lijn te volgen als scholen en kinderdagverblijven.

Speeltuinen worden voorlopig te gesloten

In onze speeltuinen – we hebben 520 leden met 11.000 vrijwilligers en 8 miljoen jaarlijkse bezoekers – kunnen op een zonnige dag tientallen en in sommige grote speeltuinen zelfs honderden kinderen en ouders gelijktijdig samenzijn. Zeker als de kinderopvang en scholen dicht zijn, is er een kans op een ‘aanzuigende werking’ vanuit de speeltuinen. Zolang kinderen gezond zijn en geen coronasymptomen vertonen, kunnen ze volgens het RIVM prima met elkaar buitenspelen. Wel fijn als de kinderen onderling afstand houden en grote groepen vermijden. Dat is in een gemiddelde speeltuin echter lastig te organiseren en te beheersen. Vandaar het verstrekkende advies richting onze leden vanuit de organisatie die zich in normale tijden juist inzet om speeltuinen maximaal te laten benutten.

“Liever meer dan minder buitenspelen”

Maar het zijn nu geen normale tijden. Nederland bevindt zich in een uniek tijdperk van haar geschiedenis met ongekend verstrekkende maatregelen vanuit de overheid om onze gezondheid en welzijn te waarborgen tegen het nieuwe virus. In deze tijd kunnen we ons geen onnodige risico’s veroorloven die direct of indirect kunnen bijdragen aan meer besmettingen, meer druk op de gezondheidszorg en ziekenhuisbedden en in het uiterste geval tot meer fatale slachtoffers. Zoals onze premier zei: “We kunnen deze immense opgave alleen realiseren als we dat samen met 17 miljoen mensen doen.” Dat betekent dus ook kinderen en hun ouders.

Laten we kinderen bijbrengen hoe ze in dit coronatijdperk verantwoord kunnen buitenspelen, zonder hun speellust in te dammen. Sterker nog: ik zie juist graag kinderen liever méér dan minder buitenspelen. 15% van de kinderen speelde voor het virus namelijk nooit buiten. Nooit! Onder meer als gevolg van games en andere bezigheden waar een scherm bij betrokken is. Ik huiver van de gedachte dat kinderen in deze weken primair achter een spelcomputer zitten, uren verslinden dankzij Netflix of binnenshuis zinloze video’s voor TikTok maken. Leidend tot meer overgewicht, meer oogklachten en andere lichamelijke en mentale gezondheidsklachten.

Terugkijkend op prachtige buitenspeelmomenten

Als de huidige generatie kinderen over een jaar of tien terugkijken op het historische jaar 2020 en het coronatijdperk, wil ik dat ze terug kunnen kijken op prachtige buitenspeelmomenten in hun eigen buurt. Op creatieve, nieuwe spelletjes zonder al te veel fysiek contact. Tikkertje zonder elkaar aan te raken. Op de renaissance van het stoepranden, busjetrap c.q. busjekruit en stelten lopen. Laten we van 2020 het jaar maken waarin we buitenspelen samen opnieuw uitvinden en daarmee de basis leggen voor het spelende kind in het aanstaande post-coronatijdperk. En zodra de kust volgens de deskundigen en de overheid weer veilig is, vieren we in al onze speeltuinen door heel het land onze vrijheid en gezondheid in de vorm van een extra Nationale Buitenspeeldag. Want buitenspelen hoort bij de mens, hoort bij het leven en daarmee bij onze toekomst. Met of zonder corona: Stop nooit met spelen!

Over Dave

Dave Ensberg-Kleijkers is directeur van Jantje Beton en NUSO Speelruimte. Hij is vader van een dochtertje. Spelen met haar doet hij nu alleen nog in de box en in bad. Hij kijkt uit naar de dag dat zijn dochter kan lopen en lekker kan genieten van buitenspelen, zoals hij zelf als kind ook deed!

Een ingekorte versie van dit artikel is op 24 maart 2020 verschenen in het Algemeen Dagblad.